21 września 2023 r. w miejscowości Gamratka (gm. Mińsk Mazowiecki) odsłonięto tablicę upamiętniającą Zofię i jej syna Aleksandra Kurów zamordowanych za pomoc Żydom w czasie okupacji niemieckiej.
Uroczystość odbyła się w ramach programu Instytutu Pileckiego „Zawołani po imieniu”, którego celem jest wydobycie z niepamięci historii Polaków, którzy za ratowanie Żydów skazanych na Zagładę, zapłacili życiem własnym i swoich najbliższych.
Napis na tablicy:
Człowieka trzeba mierzyć miarą serca
Jan Paweł II
PAMIĘCI ZOFII I JEJ SYNA ALEKSANDRA KURÓW
ZAMORDOWANYCH PRZEZ NIEMCÓW
27 LIPCA 1943 ROKU ZA POMOC ŻYDOM
PAMIĘCI ZAMORDOWANYCH WRAZ Z NIMI ŻYDÓW
LEJZORA MATUSZEWSKIEGO I BERKA SZAFIRA
ORAZ NIEZNANEGO MĘŻCZYZNY,
KTÓRYCH UKRYWALI
Instytut Pileckiego
Mieszkańcy
Gamratka
wrzesień 2023 roku
Zofia i jej syn Aleksander Kurowie mieszkali we wsi Gamratka k. Mińska Mazowieckiego. W czasie okupacji niemieckiej ukryli w swoim gospodarstwie trzech Żydów: Lejzora Matuszewskiego, Berka Szafira oraz N.N., uciekinierów z mińskiego getta. 27 lipca 1943 roku, wskutek donosu, do gospodarstwa Kurów przyjechała niemiecka żandarmeria. Akcją dowodził Friedrich Gutberlet, znany wśród okolicznych mieszkańców z okrucieństwa.
Niemcy znaleźli Żydów ukrywających się w piwnicy służącej do przechowywania ziemniaków. Żandarmi zamordowali ich rzucając do środka granaty. Następnie rozkazali Aleksandrowi Kurowi, aby ten pogłębił zasypany dół. Gdy tylko skończył, został w nim zastrzelony. W tym samym czasie Gutberlet zmusił Zofię Kur, aby poszła z nim do domu. Tam żandarm zamordował ją strzałem z pistoletu.
Po bestialskim mordzie na rodzinie Kurów i ukrywających się Żydach Niemcy przystąpili do rabowania inwentarza. Gdy zabrali cenniejsze przedmioty, podpalili gospodarstwo.
Zwłoki zabitych Żydów zostały pochowane na miejscu zbrodni. Ciała Zofii i Aleksandra Kurów spoczęły na cmentarzu w Mińsku Mazowieckim.
Źródło: https://instytutpileckiego.pl/pl/zawolani-po-imieniu/relacje-z-upamietnien/2023-09-21-