Biblioteka Publiczna Gminy Mińsk Maz. z/s w Stojadłach - Miejsce pamięci ks. Stanisława Ryżki

23 maja 2024 roku w Szkole Podstawowej w Brzózem odbyła się uroczystość odsłonięcia tablicy pamiątkowej i posadzenia dębu pamięci “Stanisław” dla uhonorowania ks. Stanisława Ryżki.

Organizatorami wydarzenia była Gmina Mińsk Mazowiecki, Szkoła Podstawowa im. Marii Konopnickiej w Brzózem oraz Oddział Stowarzyszenia Współpracy Polska – Wschód w Mińsku Mazowieckim.

Napis na tablicy:

DĄB „STANISŁAW”

dla uczczenia pamięci

Ks. STANISŁAWA RYŻKO

Ur. 4.XII.1910 r. w Brzózem

Ucznia tutejszej Szkoły Powszechnej

Duszpasterza Polaków na Kresach

Rzeczypospolitej w latach 1934 – 1984

Więźnia łagrów sowieckich 1949 – 1956

Zm. 1.XII.1984 r. w Łahiszynie na Białorusi,

gdzie przez 28 lat był proboszczem Parafii.

Tam, gdzie jak pisał do swojej Matki ANNY,

„TRZEBA ZOSTAĆ…”

Brzóze, 23 maja 2024 r.

21 września 2023 r. w miejscowości Gamratka (gm. Mińsk Mazowiecki) odsłonięto tablicę upamiętniającą Zofię i jej syna Aleksandra Kurów zamordowanych za pomoc Żydom w czasie okupacji niemieckiej.
Uroczystość odbyła się w ramach programu Instytutu Pileckiego „Zawołani po imieniu”, którego celem jest wydobycie z niepamięci historii Polaków, którzy za ratowanie Żydów skazanych na Zagładę, zapłacili życiem własnym i swoich najbliższych.

Napis na tablicy:

Człowieka trzeba mierzyć miarą serca
Jan Paweł II

PAMIĘCI ZOFII I JEJ SYNA ALEKSANDRA KURÓW
ZAMORDOWANYCH PRZEZ NIEMCÓW
27 LIPCA 1943 ROKU ZA POMOC ŻYDOM

PAMIĘCI ZAMORDOWANYCH WRAZ Z NIMI ŻYDÓW
LEJZORA MATUSZEWSKIEGO I BERKA SZAFIRA
ORAZ NIEZNANEGO MĘŻCZYZNY,
KTÓRYCH UKRYWALI

Instytut Pileckiego
Mieszkańcy
Gamratka
wrzesień 2023 roku

Zofia i jej syn Aleksander Kurowie mieszkali we wsi Gamratka k. Mińska Mazowieckiego. W czasie okupacji niemieckiej ukryli w swoim gospodarstwie trzech Żydów: Lejzora Matuszewskiego, Berka Szafira oraz N.N., uciekinierów z mińskiego getta. 27 lipca 1943 roku, wskutek donosu, do gospodarstwa Kurów przyjechała niemiecka żandarmeria. Akcją dowodził Friedrich Gutberlet, znany wśród okolicznych mieszkańców z okrucieństwa.

Niemcy znaleźli Żydów ukrywających się w piwnicy służącej do przechowywania ziemniaków. Żandarmi zamordowali ich rzucając do środka granaty. Następnie rozkazali Aleksandrowi Kurowi, aby ten pogłębił zasypany dół. Gdy tylko skończył, został w nim zastrzelony. W tym samym czasie Gutberlet zmusił Zofię Kur, aby poszła z nim do domu. Tam żandarm zamordował ją strzałem z pistoletu.

Po bestialskim mordzie na rodzinie Kurów i ukrywających się Żydach Niemcy przystąpili do rabowania inwentarza. Gdy zabrali cenniejsze przedmioty, podpalili gospodarstwo.

Zwłoki zabitych Żydów zostały pochowane na miejscu zbrodni. Ciała Zofii i Aleksandra Kurów spoczęły na cmentarzu w Mińsku Mazowieckim.

^{Źródło: https://instytutpileckiego.pl/pl/zawolani-po-imieniu/relacje-z-upamietnien/2023-09-21-}

Zapraszamy do odwiedzenia wystawy fotograficznej Stojadła wczoraj i dziś udostępnionej przez Muzeum Wsi Stojadła. Zdjęcia przedstawiają przeobrażenia miejscowości na przestrzeni kilkudziesięciu lat, najstarsze pochodzi z 1938 r.
Wystawa do obejrzenia w holu szkoły przy wejściu do biblioteki. Życzymy miłych wrażeń i wspomnień.